"Gde je ostalih 574 državljana Vijetnama – dakle većina zaposlenih“
Prema podacima Nacionalne službe za zapošljavanje koje su dostavljene aktivistima Zrenjaninskog socijalnog foruma (ZSF) 14. januara, 2021. godine izdato je 176 radnih dozvola za vijetnamske državljane u Srbiji (174 muškarca i dve žene).
Aktivistkinja ZSF-a Tara Rukeci i Aleksandar Matković sa Instituta ekonomskih nauka u Beogradu izrazili su danas sumnju u ove brojke jer organizacije za borbu protiv trafikinga tvrde da je na izgradnji kineske fabrike guma Linglong u Zrenjaninu angažovano 750 radnika iz Vijetnama, dok Inspekcija za rad navodi brojku od 402 radnika.
„Zar je moguće da je nakon javnog skandala sa 750 državljana Vijetnama Srbija i dalje van poseda bilo kakvih dostupnih informacija o kretanju ovih ljudi na njenoj teritoriji? Gde je ostalih 574 državljana Narodne Republike Vijetnam – dakle većina zaposlenih“, upitali su u otvorenom pismu.
Rukeci i Matković su takođe upitali kako su radnici iz Vijetnama mogli da zasnuju radni odnos na teritoriji Srbije van dozvola izdatih od strane Nacionalne službe za zapošljavanje, odnosno ako brojka od 750 radnika nije tačna – zašto niko od nadležnih nije demantovao tvrdnje organizacija.
„U svetlu ove nerealno male brojke se ispostavlja da mi još uvek ne znamo šta se desilo sa većinom ljudi koji su prošli nehumane uslove na gradilištu blizu Linglonga, a da za većinu radne dozvole zapravo nisu ni bile izdate uprkos izjavama zvaničnika“, zaključuju Rukeci i Matković.
Podsetili su na izjavu ministra građevinarstva Tomislava Momirovića od 18. novembra 2021. kada je izjavio da vijetnamski državljani rade na “najkontrolisanijem gradilištu” te da su “inspekcije različitih ministarstava izlazile na teren i utvrdile da tu nema ozbiljnih nepravilnosti.”
Podsetili su i na izjavu Zaštitnika građana Zorana Pašalića, koji je dan kasnije, nakon obilaska baraka u koje su smešteni državljani Vijetnama, potvrdio da svi od ukupno 402 radnika „imaju uredne papire“. Pašalić je to učinio nakon konsultacije sa Policijskom upravom Zrenjanin.
„U toku svakog detaljnog istraživanja ovakve izjave bi se mogle ispostaviti kao laž. Pored inače pogrešnog podatka od ’prosečne plate od 900 evra’ ministru bi mogla biti od koristi informacija o broju izdatih radnih dozvola za državljane Vijetnama budući da one direktno demantuju Policijsku upravu Zrenjanin, gorepomenute inspekcije, Zaštitnika građana kao i njega samog“, smatraju Rukeci i Matković.
Čak i ukoliko se uzme u obzir manja brojka, Rukeci i Matković su upitali gde su radne dozvole za preostalih 226 vijetnamskih radnika i kako se oni mogu smatrati radnicima, ako im nisu izdate dozvole za rad od strane Nacionalne službe za zapošljavanje.
„Ukoliko Zaštitnik građana i Sektor za vanredne situacije žele da negiraju nehumane uslove života – ne ostaje li uprkos tome činjenica da su ovime prekršeni makar Zakon o zapošljavanju stranaca odnosno Pravilnik o dozvolama za rad Republike Srbije“, na vode Rukeci i Matković.
Najavili su da će otvoreno pismo biti poslato Zaštitniku građana Zoranu Pašaliću, Ministru građevinarstva, saobraćaja i infrastrukture Tomislavu Momiroviću, Policijskoj upravi Zrenjanin i Republičkoj inspekciji za rad.
(VOICE)
