Fejsbuk grupa “Stop naseljavanju migranata” koja u vreme pisanja ovog teksta broji više od 300.000 članova, svakodnevno deli objave koje pretežno čine vesti sa senzacionalističkim naslovom i komentar koji poziva na akciju ili bes “pokretača razgovora” koji je vest i podelio u grupi. Gotovo svaka vest koje biva podeljena u pomenutoj grupi vodi ka opskurnom portalu o kom je VOICE više puta pisao – Newspanel.rs.
Vesti sa senzacionalističkim naslovima koje se objavljuju u njoj, članovima grupe serviraju se kao aktuelne, iako često to nije slučaj. U mnoštvu navodno “informativnog” sadržaja koji se svakog dana plasira u grupi “Stop naseljavanju migranata”, neretko se provlače reciklirane, stare vesti portala Newspanel, predstavljene kao “nove”, a koje čitaoci, na osnovu komentara, doživljavaju kao aktuelne.
Članovi grupe se u kontinuitetu bombarduju velikim, “strašnim” naslovima o “zločinima” koje migranti čine “svakog dana” u Srbiji, a većina objava koje “pokretači razgovora” dele, dobijaju i po nekoliko hiljada reakcija uznemirenih i ljutih građana.
Poput ostalih tabloidnih antimigrantskih portala, ni Newspanel nema na svojoj internetskoj stranici impresum, tako da je nepoznato ko je osnivač i ko uređuje stranice portala.
U poslednjih mesec dana, bilo je više od šest “recikliranih” objava u vezi sa migrantima. Vest “Agresivni migrant naučio lekciju: Uneo se čoveku u lice, pa popio nokaut glavom” koja je podeljena u grupi prošle nedelje, u stvari je vest koja je objavljena na Newspanelu tokom prošle godine.
Sama vest o “agresivnom migrantu” sa Newspanela, stavlja u fokus činjenicu da je migrant dobio “nokaut” od čoveka evropskog porekla, te da je snimak “cenzurisan” sa društvenih mreža zbog “političke korektnosti”. Sama vest u originalu se lako može naći na drugim tabloidnim portalima, ali se ni tamo ne pominje da je u pitanju rasprava između migranta i čoveka evropskog porekla, već rasprava u vozu između dva čoveka.
Još jedna novija, reciklirana objava na Fejsbuk grupi, sa naslovom “DŽIHAD U ŠKOLAMA: Deca migranti pokazuju vršnjacima slike ISIS-a, kako seče glave nevernicima! u stvari datira iz 2018. godine. Navodna vest u kojoj se targetiraju deca potiče iz Nemačke, sa najpoznatijeg nemačkog tabloida Bild.
Komesar za migracije i izbeglice Vladimir Cucić često se pominje u grupi “Stop naseljavanju migranata” gde je neretko predstavljen kao “lažov” i “mrzitelj sopstvenog naroda”. “Sveža” objava koja vodi do bajate vesti iz 2017. godine, ima više od 1.200 reakcija i 100 deljenja, a nosi naslov “NVO SEKTOR: Preko je potrebno da integrišemo migrante..”. Komentar “pokretača razgovora” koji je napisan uz objavu glasio je “Koji je vaš komentar na planove Soroševog NVO sektora?”.
Sama vest sa Newspanela, nespretno je kopirana sa drugih portala. Mada je u pitanju kopirani tekst, izbačeni su pojedini delovi važni za razumevanje same vesti. Deo u kom se navodi “Preporučeno je da Srbija kreira program za podršku i integraciju migranata” u originalnoj vesti propraćeno je Cucićevim pitanjem “Žele li uopšte izbeglice da se integrišu u naše društvo?”, što je u verziji sa Newspanela izbačeno.
Pored toga, izbačen je i deo originalne vesti u kojoj je navedeno da je, prema MUP-ovim podacima Kancelarije za azil tada bilo tek dvadesetak migranata koji bi želeli da ostanu u Srbiji. Takođe je izbačen deo gde Cucić govori da migrantima cilj nije integracija u društvo, već nastavak puta.
„Vratite se odakle ste došli“
Jedna od mnogih recikliranih vesti koja kruži po najpoznatijim migrantskim portalima, a koja nije zaobišla ni one manje portale koji ne broje ni hiljadu članova, jeste vest senzacionalističkog i privlačnog naslova „POLJSKA EMITUJE NOVI RIJALITI PROGRAM: Migranti vratite se odakle ste i došli!“.
Vest o takozvanom rijaliti programu pod nazivom „Vratite se odakle ste došli“, prema tumačenju portala Newspanel.rs, govori o grupi Poljaka koji pokazuju ilegalnim migrantima kojim putem mogu da idu kako bi došli do svoje ratom srušene domovine Iraka.
Prema pisanjima portala nbcnews.com, koja datiraju od 25.08.2018, jeseni te godine trebalo je da počne rijaliti program pod nazivom „Vratite se odakle ste došli“, koji nije imao zadatak da „nauči nekoga kako da se vrati kući“, već je baziran na istoimenom Australijskom rijaliti programu emitovanom u periodu između 2011. i 2015. godine u kom šest protagonista mesec dana žive kao migranti i sa njima. Cilj ovog programa, prema rečima asistenta programskog direktora Bogdana Czaja, bio je da se otvori konstruktivan dijalog po pitanju dolaska migranata, kao i da protagonisti različitog mišljenja o migrantima osete imigraciju na svojoj koži i po mogućnosti promene stavove.
Prema neosnovanoj tvrdnji, neimenovani autor teksta na portalu Newspanel kaže da ovaj rijaliti šalje jasnu poruku migrantima da ne pokušavaju da prevare Poljsku da su izbeglice i da se vrate nazad, što se prema rečima ekipe koja je kreirala rijaliti ne može zaključiti.
U tekstu se navode istraživanja o stavovima poljskog društva o migrantima za koja ne postoje izvori. Ovaj tekst stavlja se u kontekst sadašnjice i pomni pratioci ovog portala reaguju sa komentarima podrške poput „Braća Poljaci“, „Tako i treba“, i slično.
Tekst koji se s vremena na vreme iznova objavljuje na antimigrantskim stranicama „MARIN LE PEN: Zašto se uvek polazi od stava da moramo da primimo migrante? E, PA NE MORAMO!“. U originalu je nastao 17. juna 2018. godine, što ga čini jednim od najčešće recikliranih tekstova na antimigrantskim grupama.
Iako poseduje krajnje napadan naslov, tekst je u suštini u potpunosti tačan. Reč je o predsednici francuske ekstremno desničarske stranke Nacionalno okupljanje Marin le Pen koja je kritikovala stav Francuske da primi migrante sa broda “Akvarijus”, koji je uplovio u luku u Valensiji.
Brod sa 630 migranata više od nedelju dana je plovio kod libijske obale jer nije imao dozvolu da uđe u neku od evropskih luka.
Problem ove, kao i svih gorenavedenih vesti jeste što su stare, izbledele i često delom ili potpuno neistine, a što se retorikom i konstantnim objavljivanjem iznova i iznova recikliraju i daje im se karakter aktuelnosti. To dodatno rasplamsava vatru kod članova ove fejsbuk grupe. Samim tim što se u grupi svakodnevno i najviše deli “informativni” sadržaj, sama grupa odaje utisak portala na kojem članovi mogu da nađu informacije o kojima drugi mediji “ne pišu”.
Mada je grupa samim nazivom fokusirana na antimigrantsku retoriku, u poslednje vreme tamo je moguće naći znatno manje sadržaja o migrantima, jer je veći fokus na vakcinama i anti-LGBT sadržaji u vezi sa Paradom ponosa.
Sanja Kosović i Aleksandar Bugarin (VOICE)
Tekst je nastao u okviru projekta “Digitalno poverenje – novinari protiv dezinformacija o migrantima” koji sprovodi Nezavisno društvo novinara Vojvodine uz podršku Fondacije za otvoreno društvo.
