Desničarski ekstremisti i neprofitna udruženja povezana sa ultranacionalističkim pokretima već više od deset godina dolaze iz Italije na Kosovo preko organizovanih humanitarnih akcija.

Krajem juna svečano su otvorene prostorije omladinskog centra u mestu Velika Hoča na jugozapadu Kosova i Metohije. Događaju su prisustvovali volonteri italijanske humanitarne organizacije Glas tišine (ita. Una Voce nel Silenzio), koja je 2019. godine pokrenula akciju izgradnje kulturnog prostora.

Misija je nosila simboličan naziv – „Generacija Kosovo“. I nije prva koju je Glas tišine sproveo na Kosovu, teritoriji osporavanog suvereniteta. Pod pokroviteljstvom organizacije, „Generacija Kosovo“ je doživela svoje prvo izdanje 2017. godine, dok je drugo usledilo nedugo potom.

Iza Glasa tišine stoje pripadnici neofašističkih kolektiva. Među njima se ističe Stefano Pavezi, politička figura iz grada Milana i član desničarske stranke Lega bivšeg zamenika italijanskog premijera Matea Salvinija.

Zajedno sa drugim aktivistima iz organizacije, Pavezi je boravio na Kosovu u okviru humanitarnih misija. Među njima je bio Emanuele Bizonji iz ekstremističke grupe Odanost i akcija (ita. Lealtà Azione). On je prethodno bio uhapšen zbog napada na antifašistički lokal 2006. godine. Pored toga, sajt Glasa tišine je registrovan na Patricija Bertonija, još jednog aktiviste Odanosti i akcije.

Poduhvat izgradnje kulturnog centra u Velikoj Hoči je imao i međunarodni karakter i mobilisao je ekstremističke pokrete širom Evrope. Akciju je podržao omladinski ogranak španske ultradesničarske i nacional-sindikalističke partije Falanga. Takođe, neonacistička grupa Srbska akcija prosledila je sav prihod od prodaje serije majica sa likom Miloša Obilića na račun Glasa tišine.

Iz Italije, s ljubavlju

Na misijama sa Pavezijem je učestvovao i italijanski državljanin srpskog porekla Dejan Kusalo. On je 2019. godine sa Stefanom Pavezijem bio gost na konferenciji „Kosovo i Metohija u novoj Evropi“ koju je organizovao Srpski sabor Zavetnici. Kasnije te godine, Pavezi je bio jedan od govornika na Prvom kongresu ove političke stranke.

Međutim, sredinom 2021. godine, Eparhija raško-prizrenska obavestila je javnost: izvesni Dejan Kusalo, koji se predstavlja velikim dobrotvorom, sakupljajući novac za srpsko stanovništvo na Kosovu i Metohiji, nije kao takav poznat crkvenim zvaničnicima.

U saopštenju se dalje navodi da Eparhija do tada sa njim nije imala direktan kontakt, niti ima saznanja o tome „kakvim se aktivnostima bavi“.

U društvu Kusala su se na Kosovu našli i pripadnici drugih ultradesničarskih kolektiva iz italijanskog miljea. Politički aktivista neofašističke partije Kazapound (ita. Casapound) Izrael Vinko iz Verone, odakle je i Dejan Kusalo, pridružio se jednoj od misija tokom 2019. godine.

Njih je pratio Alberto Paladino, poznatiji pod nadimkom Zipo, iz humanitarnog udruženja Sol.Id, takođe bliskog pomenutom ekstremističkom pokretu. Zbog napada na pristalice italijanske Demokratske partije u 2011. godini, Paladino je bio osuđen na dve godine zatvora.

Ekstremističko naličje solidarnosti

U humanitarnim misijama prednjači organizacija LOVE iz gradića naslonjenog na obalu jezera Garde, koja je svoje aktivnosti započela neposredno nakon što je Kosovo proglasilo nezavisnost. Projekat su nazvali „Stvorimo nadu“.

Od 2010. do 2012. godine skoro četrdeset italijanskih aktivista su u čak četiri navrata posetili Kosovo i Metohiju.

Tokom tih nekoliko godina, volonteri su dopremali materijalnu pomoć manjinskom, srpskom stanovništvu. Reč je o paketima odeće, hrane, alata, medicinske opreme i školskih potrepština.

U organizovanju dobrotvornih događaja i tribina u Italiji učestvovao je Studentski blok (ita. Blocco Studentesco), omladinski ogranak Kazapaunda.

Takođe, učesnik jedne od humanitarnih delegacija je bio i Đanluka Janone, vođa Kazapaunda, koji je svoju posetu zabeležio u „Dnevniku o putovanju na Kosovo“. Na toj misiji, Janone je išao zajedno sa Fabiom Franćeskinijem, zastupnikom udruženja LOVE.

Kazapaund je oduvek imao taj društveni momenat, objašnjava za VOICE politički analitičkar Đorđo Frušone (Giorgio Fruscione) iz italijanskog Instituta za međunarodnu politiku.

– Kaza (ita. Casa) znači kuća, a oni se zovu tako jer su ugroženim Italijanima nudili za džabe krov nad glavom. Ulazili su u neke stanove koji su napušteni, i dali su ih Italijanima bez novca. Oni rade to zbog ideala, ali i da bi poboljšali svoj imidž – komentariše Frušone.

Prema izveštaju koji je organizacija LOVE podnela 2012. godine, projekat „Stvorimo nadu“ su tada podržale i Kulturna asocijacija Zenit (ita. Associazione Culturale Zenit), Odanost i akcija (ita. Lealta e Azione), Crni biser (ita. Le Perla Nera), neonacistički i fašistički kolektivi koji blisko sarađuju sa Kazapaundom i Legom, partijom bivšeg zamenika premijera Matea Salviniji.

Kazapaund i Odanost i akcija brane hrišćane koji su ugroženi, odnosno gde se predstavi da su u opasnosti, opisuje Đorđo Frušone.

– Taj nacionalizam koji se kod nas zasniva najviše na hrišćanstvu. Oni žele da Kosovo ostane deo Srbije. Dakle, Srbija je za njih branitelj hrišćanstva u Evropi – kaže ovaj politički analitičar.

Na spisku udruženja LOVE u izveštaju su se, pored neofašističkih kolektiva, našli i tadašnje Ministarstvo za Kosovo i Metohiju, srpska ambasada u Rimu, kao i italijanska ambasada u Prištini.

U svom dnevniku Đanluka Janone navodi da se susreo upravo sa predstavnicima pomenutog Ministarstva.

Akciju u kojoj je učestvovao Janone je sprovelo udruženje Slobodni čovek (ita. l’Uomo libero), iz istog italijanskog gradića na obali jezera Garde na severu Italije kao i organizacija LOVE. Oni su tada obezbedili dva generatora, jedan za školu u Osojanima, a drugi bolnici u Silovu.

Takođe u okviru projekta „Stvorimo nadu“, volonterska mreža Sol.Id je zvučnicima, DVD plejerom i drugim stvarima opremila učionicu u Osojanima.

Preko ove humanitarne organizacije proširenog naziva Solidarite Identites, aktivisti Kazapaunda su, između ostalog, učestvovali u misijima na Palestini, Keniji i Južnoj Africi. Volonteri ove mreže su fotografisani noseći prepoznatljivu zastavu sa kornjačom Kazapaunda zajedno sa pripadnicima paravojne formacije u Burmi.

U akcijama Sol.Id-a na Kosovu je učestvovao Marko Gajinović, nekadašnji član neonacističkog Srpskog nacionalnog fronta i deo neonacističke mreže Zentropa.

Jeftina socijalna pravda na severu Italije

Verona i Milano, gde deluje većina organizacija koje sprovode misije na Kosovu, centri su desničarskih partija i ekstremističkih kolektiva, objašnjava Đorđo Frušone.

– Veneto i Lombardija su regioni gde su partije Lega i Italijansko bratstvo najjače. Pored toga, na severu, u Veroni, mnogo je jaka Nova sila, pošto je njihov glavni referent za taj deo Luka Kastelini, vođa huligana fudbalskog kluba Hellas Verona – navodi on.

Iz političkog ugla, Verona, kao središte ekonomskih aktivnosti i industrijske proizvodnje, veoma je važna, napominje za VOICE analitičar za jugoistočnu Evropu Ruđero Skaturo iz Globalne inicijative protiv transnacionalnog kriminala (GI-TOC).

– Verona je veliki centar gde je skoncentrisan značajan deo radničke klase, a fašistički elementi u Italiji su oduvek imali tu socijalnu komponentu. U vremenima kriza i restriktivnih ekonomskih mera, radikalizacija pronalazi plodno tle ovde – ističe Skaturo.

Osvrt na političku istoriju Verone ukazuje na tendenciju ka ideološko desnim pozicijama. U njoj je održan tzv. „veronski proces“, kada su nacisti osudili na smrt pripadnike Musolinijeve vlasti koje su sumnjičili za izdaju protiv njega. Pored toga, na njenom čelu se od 2007. do danas nalaze isključivo gradonačelnici iz partija desnog centra, poput Lege i Italijanskog bratstva.

Njihova prevlast može se protumačiti i kroz dolazak migranata u ovu ekonomski privlačnu oblast, ocenjuje Ruđero Skaturo iz GI-TOC-a.

– Ako govorimo o udomljavanju socijalno ugroženih, to je oduvek bio bitan element propagande Kazapaunda. Sada imamo situaciju gde se takav predodređen smeštaj ustupa migrantima umesto ljudima koji su možda godinama bili na listama čekanja. Onda ti aktivisti dođu, upadnu u kuće, razbiju vrata i daju ih lokalcima. Jeftina socijalna pravda na nivou komšiluka – pružaju usluge starijima, patroliraju ulicama i štite ih od migranata – objašnjava ovaj analitičar.

U tom smislu, Kazapaund i Odanost i akcija tako brane hrišćane gde god su ugroženi, ukazuje i Đorđo Frušone.

– Ili gde god se predstavi da su oni ugroženi. Oni su uz Asadovu Siriju, oni su uz srpsko Kosovo – zaključuje sagovornik VOICE-a.

Igor Išpanović (VOICE, naslovna fotografija: aktivisti Kazapaunda marširaju ulicama/Vebsajt Kazapaunda/Screenshot)