Kruženje napuštenih pasa u Vojvodini – unosan biznis

Umesto da postupe po Zakonu o veterinarstvu i izgrade prihvatilišta, većina vojvođanskih lokalnih samouprava plaća privatnim šinterima za prevoz napuštenih pasa do neke druge samouprave, i tako ukrug – tvrde udruženja koja se bave dobrobiti životinja. Sudbina pasa, kao i iznosi koji se izdvajaju za ove usluge ostaju predmet spekulacija, jer se ugovori drže daleko od očiju javnosti i neretko sklapaju bez javne nabavke i evidencije.

Privatno preduzeće Zohigijena Aza, registrovano u januaru 2017. godine za “usluge ostalog čićenja” – jedan je od primera kako sa dva zaposlena, jednim kombijem i prikolicom zaraditi milione u “šinterskom biznisu”.

– Pse uhvaćene u Pećincima, Sremskim Karlovcima, Beočinu – izbacuju u Odžacima, Ratkovu, Karavukovu, Petrovcu, Apatinu i drugim mestima po Vojvodini. Psi nestaju iz opštine koja ih je angažovala, a u drugoj se pojavljuju čopori i tako ukrug – kažu u udruženju Solidarno za životinje i prirodu iz Beograda.

Pored Avenije MB, koja je do prošle godine, kako je pisao VOICE, držalo apsolutni monopol u “zbrinjavanju” napuštenih pasa, na tržištu se početkom 2017. godine pojavio još jedan privatni šinter koji, prema tvrdnjama aktivista za dobrobit životinja, “pokriva” veći deo Bačke i Srema. Aleksandra Dudić iz udruženja Solidarno za životinje i prirodu kaže da su opštine sa ovim preduzećem sklapale ugovore bez sprovedenih javnih nabavki i pored činjenice da Zohigijena Aza ne poseduje ni odgovarajuća vozila, ni kadar, niti prihvatilište.

– To je jedina razlika između Avenije MB i ovog preduzeća. Prvo poseduje nešto što nazivaju azilom, a drugo čak ni to – tvrde u udruženju.

Kako je nestalo slovo O

U nizu uočenih neuslovnosti i protivpravnih radnji na terenu, udruženja su ukazala i na neosnovano korišćenje reči “zoohigijena” u nazivu preduzeća Zorana Božičića iz Odžaka,
Međutim, slučajnom ili namernom omaškom, u registrovanom nazivu preduzeća reči “zoohigijena” nestaje jedno “o” i glasi “Zohigijena Aza”, o čemu svedoči natpis na vozilu i javna dokumenta dostupna na sajtu Agencije za privredne registre.

Prema navodima iz jedne od nekoliko prijava republičkoj veterinarskoj inspekciji, Zohigijena Aza je za nešto više od godinu i po dana promenila tri lokacije. Kratko vreme zakupljivala je objekat u Apatinu, potom u Sremskim Karlovcima do zatvaranja prihvatilišta u julu prošle godine, da bi se ubrzo potom pojavio u Temerinu. U Temerinu, privatno preduzeće sa delatnošću “usluge ostalog čišćenja” istovremeno je sklopilo ugovor sa opštinom o pružanju usluga uklanjanja napuštenih pasa i zakupu objekata u vidu kaveza na parceli komunalnog preduzeća.

Na brojne prijave različitih udruženja, Republička veterinarska inspekcija je uglavnom konstatovala nepravilnosti u zapisnicima i izricala zabranu rada odžačkoj Zohigijeni Aza preduzeću. Prilikom inspekcijskog nadzora po prijavi, 22. juna ove godine na parceli JKP Komunalac zatečeno 14 pasa u četiri boksa.

Direktor Zohigijene Aza Zoran Božičić priložio je ugovor o zakupu sa temerinskim komunalnim preduzećem radi obavljanja delatnosti za koju nije registrovano, a inspektoru nije dato na uvid rešenje da je objekat registrovan u evidenciji Uprave za veterinu. Zatečeni psi su do daljnjeg stavljeni u karantin, a Zohigijeni Aza izrečena mera zabrane rada na teritoriji opštine Temerin i dalje korišćenje objekta za smeštaj pasa.

– Pokretanje prekršajnog postupka od Republičke veterinarske inspekcije je u toku – navodi se u obaveštenju koje je poslato podnosiocu prijave Borisu Okanoviću iz pančevačkog društva ljubitelja životinja Ljubimci. U obaveštenju se navodi da su mere izrečene usmeno, ali da će biti upućene i pismenim putem.

Milionski prihodi sa dva radnika
Preduzeće Zohigijena Aza sa svega dva zaposlena i za manje od godinu dana od osnivanja ostvarilo više od 5,3 miliona dinara prihoda, svedoči finansijski izveštaj za 2017. godinu.
Na portalu Uprave za javne nabavke ne postoje podaci da je ovo preduzeće tokom prošle godine učestvovalo na tenderima za usluge iz oblasti zoohigijene u vojvođanskim opštinama.

Nepuna dva meseca kasnije, vozilo Zohigijene Aza primećeno je, i pored mera inspekcije, u Nadalju. U međuvremenu, preduzeće je promenilo pretežnu delatnost “usluge ostalog čišćenja” u “ostale nepomenute lične uslužne delatnosti”.

Svetlana Đorđin iz srbobranskog Udruženja za zaštitu životinja Bak kaže da je primetila vozilo Zohigijene Aza sa metalnom prikolicom u Nadalju i saznala da je uhvaćeno 12 pasa.

– Ubrzo potom, srbobranski parlament usvaja odluku o obavljanju usluga zoohigijene, gde je konstatovano da opština nema kapacitet da istu obavlja, te da može sklopiti ugovor sa privatnim preduzećem. Takva odluka je očigledno samo pokriće za već potpisani ugovor sa Zohigijenom Aza bez javne nabavke. Rečeno mi je da na osnovu procenjene vrednosti nisu u obavezi da raspisuju javnu nabavku. Pitanje je koji bi uslov preduzeće sa jednim kombijem i prikolicom moglo da ispuni. Na ovaj način, Srbobran i mnoge druge opštine izbegavaju zakonsku obavezu da na svojoj teritoriji izgrade prihvatilište, a neko to očigledno koristi za zaradu – tvrdi Đorđin, inače nezavisna odbornica u SO Srboran.

Nesprovođenje zakona – šansa za šintere

Potražnju za ovom vrstom usluga omogućila je nevoljnost većine lokalnih samouprava da ispoštuju slovo zakona i uštede novac iz budžeta koji se troši ili na privatne šintere ili na naknade za ujede pasa.
Zakon o veterinarstvu RS iz 2005. godine obavezao je lokalne samouprave da na svojim teritorijama organizuju zoohigijenske službe i zbrinjavaju napuštene životinje. Četiri godine kasnije Zakon o dobrobiti životinja propisao je, između ostalog, lokalne samouprave, kao i građani i udruženja, dužni da brinu o životu i zaštiti zdravlja i dobrobiti životinja i međusobno sarađuju, koordiniraju i usklađuju donošenje i sprovođenje odluka u oblasti dobrobiti životinja, kao i da su dužni da izrade i sprovode program kontrole i smanjenja populacije napuštenih pasa i mačaka, obezbede prihvatilište.
–Trinaest godina nakon usvajanja Zakona o veterinarstvu i devet godina nakon usvajanja Zakona o dobrobiti životinja veliki broj opština i gradova nije usvojio program kontrole i smanjenja populacije napuštenih životinja, nije osnovao zoohigijensku službu, nema prihvatilište za napuštene životinje, eutanazira napuštene životinje u suprotnosti sa članom 15. Zakona o dobrobiti životinja, ne sarađuje sa udruženjima i netransparentno troši novac iz budžeta – navodi se na internet prezentaciji nevladine organizacije “Link plus”.

Đorđin je 22. avgusta Republičkoj veterinarskoj inspekciji uputila zahtev za hitan inspekcijski nadzor jer se psi se i dalje smeštaju u boksove u Temerinu i pored zabrane, o čemu svedoči prijava podneta početkom jula.

– Nejasno je da li je u pitanju potpuna bahatost prema institucijama ili je rešenje o zabrani rada od 22. juna ukinuto – kažu u srbobranskom udruženju koje, kako je VOICE već pisao, ove godine dobilo donaciju Fondacije Brižit Bardo za primenu metode “Uhvati, steriliši, vrati”.

Đorđin je ponudila partnerstvo lokalnoj samoupravi tražeći besplatan prostor i adekvatno vozilo za sterilizaciju 250 pasa. Čelnici opštine koja se 2016. godine iznosom koje je iz budžeta izdvojila za ujede napuštenih pasa našla pri vrhu top-liste opština u Srbiji – nisu bili zainteresovani. Đorđin je tada, kaže, sumnjala da je posredi njena politička nepodobnost, jer je napustila vladajuću koaliciju čiji je bila odbornik ispred SPS.

– I dalje verujem da je to bio razlog, ali isto tako verujem da postoji neka druga podobnost onih koji trenutno naplaćuju uklanjanje pasa iz jedne opštine da bi ih izbacili u komšiluku – kaže Đorđin.

Ranka Ivanoska (VOICE)
Foto: pixabay